به گزارش ماهنامه تندرسی و سلامت و به نقل از مدیکال نیوز تودی، همه ما در زندگی زخم‌های کوچک، بریدگی‌ها و سوختگی‌ها را تجربه می‌کنیم، اما برای افراد مبتلا به دیابت، مسئله کمی جدی‌تر است. زخم‌های دیابتی‌ها خیلی دیر خوب می‌شوند و برخی کاملا درمان نمی‌شوند و باعث عفونت می‌شوند. عفونت به داخل بدن، اطراف بافت و استخوان و گاهی اوقات تمامی نواحی بدن گسترش پیدا می‌کند و در بعضی موارد، باعث مرگ می‌شود.

معمولا پانزده درصد دیابتی ها، دچار عفونت زخم پا دیابتی می‌شوند. متاسفانه این زخم‌ها، به قطع پا منجر می‌شوند. حتی وقتی که زخم هنوز عفونی نشده است، سلامتی و زندگی فرد مبتلا در خطر است. بریدگی‌ها و جراحات روی پاها، قدم زدن و ورزش کردن را دشوار و دردآور می‌کنند. کنترل دیابت، خطر ابتلا به زخم‌های مزمن مانند زخم پا دیابتی را کاهش می‌دهد.

در یک تحقیق، همبستگی گلوکوز خون و بهبود زخم مشخص شد. نتایج نشان داد افراد دیابتی که زخم‌های مزمن خود را جراحی می‌کنند، در زمان جراحی، اگر سطح گلوکوز خون آنها به خوبی کنترل شود، زخم‌های آنها کاملا بهبود پیدا می‌کنند.

چرا دیابت بر بهبود زخم اثر می‌گذارد؟

بیماری دیابت باعث می‌شود بدن نتواند سطح گلوکوز خون را تنظیم کند. اگر سطح گلوکوز خون یکسره بالا باشد، عملکرد گلبول‌های سفید خون را مختل می‌شود و توانایی مقابله با باکتری را از دست می‌دهند. دیابت، دیابت و به ویژه دیابت‌ غیرقابل کنترل، گردش خون را ضعیف می‌کند.  اگر گردش خون ضعیف شود، حرکت گلبول‌های قرمز آهسته می‌شود. در نتیجه، بدن به‌سختی مواد مغذی را به زخم‌ها می‌رساند و جراحات با تاخیر التیام پیدا ‌می‌کنند.

آسیب عصبی نیز بر فرآیند درمان زخم تاثیر می‌گزارد. وقتی گلوکوز خون قابل کنترل نباشد، به عصب‌های بدن آسیب می‌رسد و کارآیی آنها مختل می‌گردد. یعنی فرد مبتلا به دیابت زخم پا را تحمل می‌کند، بدون آنکه از وجود جراحت اگاه باشد. از آنجایی که این افراد به فکر درمان نیستند، زخم به مرور زمان بدتر می‌شود.

تعریق زیاد، پوست ترک‌خورده و خشک، عفونت‌ انگشت پا و تغییر شکل پاها، نشانه‌های ابتلا به عفونت باکتریایی در بیماران دیابتی است.

دیابت به روش‌های دیگری بر تضعیف روند بهبود زخم تاثیر می‌گذارد، که عبارتند از:

تضعیف سیستم تولید هورمون‌ها که با رشد و ترمیم زخم ارتباط دارد.

کاهش تولید و ترمیم عروق جدید خون

تضعیف سطح حفاظتی پوست

کاهش سطح تولید کولاژن

عوارض جانبی

افرادی که به دلیل اثرات دیابت بر گردش خون و سیستم عصبی دچار زخم‌های مزمن شده‌اند، به عوارض دیگری مانند بیماری قلبی، مشکلات کلیوی و اختلالات بینایی دچار می‌گردند. زخمی که درمان نشود، ممکن است عفونی شود. در صورتی که عفونت به داخل بدن، عضلات و استخوان برسد، بیماری عفونت استخوان پدید می‌آید. در صورتی که عفونت به جریان خون نفوذ کند، بیماری سپتیسمی (گندخونی ) را به‌وجود می‌آورد که بسیار خطرناک و کشنده است. گاهی تشدید عفونت‌های عمیق به قطع عضو منجر می‌گردد.

پیشگیری

از جمله راهبردهایی که می‌تواند زخم‌های مزمن را التیام بخشد، تنظیم گلوکوز خون، نگه‌داری و بهداشت پا و  درمان فوری زخم‌ها است.

روش‌های بهداشتی پا عبارتند از:

* شستشوی روزانه پاها

* استفاده از لوسیون‌های مرطوب‌کننده

* پرهیز از راه رفتن پابرهنه

* کوتاه کردن ناخن‌ها بصورت محتاطانه

* استفاده از کفش‌های راحتی

* وارسی داخل کفش‌ها بطور روزانه

* مراجعه به پزشک برای معاینه پاها

- افراد مبتلا به دیابت باید زخم‌های خود را همیشه نگاه کنند. اگرچه روند بهبود زخم‌ها به آرامی پیش می‌رود، اما زخم‌ها نباید بیشتر از چند هفته باز بمانند. افرادی که دیابت خود را کنترل می‌کنند، کمتر به زخم‌های مزمن که بهبود پیدا نمی‌کنند، مبتلا می‌شود. تنها گزینه درمانی دیابت نوع 1، انسولین است. اما برای کنترل سطح گلوکوز خون در دیابت نوع 2، آنتی دیابت‌ها و داروهای متعددی وجود دارد. هر دو نوع دیابت، از یک رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات بهره می‌برند. در دیابت نوع 2، عوامل سبک زندگی مثل رژیم، ورزش و کاهش وزن به فرد کمک می‌کند تا بیماری خود را بدون استفاده از دارو کنترل کند.

جمع‌بندی

اگز زخم درمان نشود، ممکن است باعث مرگ می‌شود. مدت زمان بهبود یک زخم مزمن، به اقدام فوری برای درمان بستگی دارد.

افراد دیابتی در صورتی که دچار زخم‌های شدید یا دردآور شدند، زخم آنها عفونی شد و باعث تب شد و پس از چند روز بهبود پیدا نکرد، سریعا به پزشک مراجعه کنند.

استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک، تمیزکردن زخم، روش جراحی برای برداشتن زخم عفونی و کنترل گلوکوز خون روش‌های درمان زخم مزمن هستند. اگر با این روش‌ها زخم بهبود پیدا نکرد، پزشکان مجبور به قطع عضو خواهند بود.

منبع : www.medicalnewstoday.com